ARAŞTIRMALAR

Hayvan davranışları ve astrobiyoloji konularında araştırmalar yapıyorum, ve bu projeler sırasında pek çok böcek, kuş, ve memeli hayvan ile çalıştım.

Kuşların öğrenme, hatırlama, ve karar verme yetenekleri
Hayvan zihninin ve bilgi yayılımının sosyal bağlar için sonuçları
Lemurların sosyal ağları, iletişim, ve öğrenme yetenekleri
Kuzgun sosyal ağlarında bilginin yayılması
Arıların öğrenme ve karar vermesi
Florida scrub-jay'lerin yiyecek saklama kararları
Gillette's checkerspot kelebeklerinin eş bulmaları
Koyunların sosyal ağları ve grup kararları
Astrobiyoloji

 

Kuşların öğrenme, hatırlama, ve karar verme yetenekleri

İrlanda University College Cork'da tamamladığım doktora sonrası araştırmalarımda, çam Baştankaraları (Periparus ater), büyük baştankaralar (Parus major), ve mavi baştankaralar (Cyanistes caeruleus) ile çalıştım. Onların öğrenme, hatırlama, karar verme, yiyecek bulma, çözüm üretme, ve yuva inşa etme yeteneklerini araştırdım.

Kuşların bacaklarına PIT (Passive Integrated Transponders) tag denen küçük çipler takarak ve Radio Frequency Identification (RFID) teknolojisi ile çalışan otomatik yemlikler kullanarak, doğada yiyecek bulma, öğrenme, ve hatırlama yetenekleri araştırdığımız makalelerimiz Royal Society Open Science ve Journal of Animal Ecology dergilerinde yayınlandı.

Yine ayni kuşların şarkılarından birbirlerini tanıma ve yavrularını yetiştirme başarıları arasındaki bağlantıları incelediğimiz makalemiz Behavioral Ecology and Sociobiology dergisinde, ve "inhibitory control" denen yeteneklerini inceledigimiz makalelerimiz ise Animal Behaviour ve Journal of Animal Ecology dergilerinde yayınlandı.

Bağırsak mikrobiyotası, yiyecek seçimleri, ve çözüm üretme yetenekleri arasındaki ilişkileri gösterdiğimiz makalemiz Scientific Reports dergisinde yayınlanarak ekoloji alanında en cok yüklenen 100 makaleden biri oldu.

Ek olarak, RFID donanımlı yuvalar, vahşi yaşam arazi kameraları, termal kameralar, ve iButton denen otomatik ısı kaydeden cihazlar kullanarak, kuşların yuva inşa ederken en uygun malzemeyi seçme yeteneklerini, ve yuva yaparken verdikleri kararların yavru yetiştirme başarıları üzerindeki etkilerini araştırdık.

 

 

Back to the list

 

 

 

Hayvan zihninin ve bilgi yayılımının sosyal bağlar için sonuçları

 

Öğrenmek ve hafıza gibi yetenekler sosyal bağlar kurmak ve güçlendirmek icin büyük önem taşıyor. Claudia Wascher, Ellis Langley, ve Rachael Shaw ile birlikte yazdıgımız makalemiz, "How does cognition shape social relationships?" 2018 yılında Philosophical Transactions of the Royal Society B dergisinde yayınlandı.

 

 

Sosyal bağlar hayvanların ve insanların birbirlerinden yeni şeyler öğrenmelerinde önemli rol oynuyor. Bu konuda pek çok hayvan türü ile araştırma yapılsa da, bilgili ve başarılı olmanın hayvanların sosyal bağlarını nasıl etkilediği konusunda henüz fazla bir araştırma yok. John Quinn ile birlikte bu alanda yapılabilecek çalışmaları anlattığımız makalemiz 2019 yılında Trends in Ecology and Evolution dergisinde çıktı ve dergi kapağında yer aldı.

 

Back to the list

 

 

 

Lemurların (Lemur catta) sosyal ağları ve öğrenme yetenekleri

 

 

Halka kuyruklu lemurlar grup üyelerini kokuları ve sesleri ile tanıyor. "Individual recognition through olfactory - auditory matching in lemurs" başlıklı makaleye Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences dergi kapağına tıklayarak ulaşabilirsiniz. Bu projede Duke Üniversitesi'nden Dr. Christine Drea ile beraber çalıştım. Makalemiz ile ilgili yayınlanan yazılar: Duke Üniversitesi, Natural History dergisi (Haziran 2014 sayısı), National Science Foundation sayfası, ve Science et Vie Découvertes (Mayis 2017 sayısı). Makalemiz Proceedings of the Royal Society B dergisinin kapağında yer aldı.

 

 

Halka kuyruklu lemurlar birbirleri ile sesli iletişim halinde olarak sosyal bağlarını güçlendiriyorlar. Animal Behaviour dergisinde çıkan makalemiz "Lemurs groom-at-a-distance through vocal networks" ile ilgili yayınlanan yazılardan bazıları:, Princeton Üniversitesi, ScienceNews, Nature World News, Pacific Standard, Daily Mail, Today's Science, ve Science dergisi "Editor's Choice".

 

 

 

Lemur sosyal ağları araştırmamız her lemurun sosyal davranışlarının birbirinden farklı oldugunu gösterdi. Aynı insanlar gibi, bazı lemurlar diğer lemurlardan çok daha sosyaller ve sürekli diğer lemurlar ile vakit geçiriyorlar, oynuyorlar, ve iletişim halinde kalıyorlar. Bu farklılıklar yavru iken ortaya çıkıyor ve erişkenlik döneminde de devam ediyor, ve de lemurların sosyal kişilikleri hakkinda bize bilgi veriyor. "Consistent individual variation across interaction networks indicates social personalities in lemurs" makalemiz Animal Behaviour dergisinin "Sosyal Ağlar" özel sayısında çıktı. Makalemiz ile ilgili yayınlanan yazılar: Duke University, Duke Chronicle, ve Biosphere.

 

 

Bilgili ve başarılı olmak hayvanların grup üyelerinden ilgi görmesine, ve sosyal ilişkilerinin gelişmesine sebep oluyor. Current Biology dergisinde çıkan makalemiz "Knowledgeable lemurs become more central in social networks" hakkinda cikan yazılar: Dispatch (Andy Whiten), Princeton University, Current Biology, Princeton Alumni Weekly, IFL Science, SciShow, Geek.com, La VanGuardia, The Wildlife Society, ve BBC Wildlife.

 

 

 

Back to the list

 

 

 

Kuzgun (Corvus corax) sosyal ağlarında bilginin yayılması

Doktoramın bir parçası olarak kuzgunların sosyal ağlarının öğrenme yetenekleri üzerindeki etkisini araştırdım. Kuzgunların grup üyeleri ile olan sosyal ağları, birbirlerini gözleyerek öğrenmelerinde önemli rol oynuyor. Bu projede Vienna Üniversitesi'nden Dr. Christine Schwab ve Professor Thomas Bugnyar ile, ve de Leeds Üniversitesi'nden Dr. Will Hoppitt ile beraber çalıştım. Royal Society Open Science dergisinde yayınlanan "Social networks predict selective observation and information spread in ravens" başlıklı makalemiz ile ilgili yazılardan bazıları: University of Vienna (German, English), derStandard, Neue Zürcher Zeitung, Wiener Zeitung, LeScienze, ve Washington Post. Makalemiz Royal Society Open Science dergisinin kapağında yer aldı.

Back to the list

 

 

 

Arıların(Bombus impatiens) öğrenme ve karar vermesi

Lisans üstü araştırmam canlıların kullandığı birden fazla sinyalin, bu sinyallere göre karar veren hayvanlar üzerindeki etkileri konusundaydı. Genelde verilen kararların hızı ve doğruluğu arasında çelişki vardır. Mesela insanlar doğru karar vermek için yavaşlamak zorundadır. Bu çelişki diger hayvanlarda da vardır. Lisans üstü tez danışmanım Dr. Daniel R. Papaj ile beraber Arizona Üniversitesi, Ekoloji ve Evrim bölümü'nde çiçeklerin renk, şekil, koku gibi sinyallerinin arıların karar verme yetenekleri üzerindeki etkisini araştırdık. Arılara şekilleri ve kokuları farklı olan yapay çiçekler sunduk; bu çiçeklerden bazıları arılara nektar (şekerli su) sunuyordu. Deneylerimizde hız-doğruluk çelişkisi her koşulda var olmasına rağmen, çiçeklerin hem şekli hem kokuları birbirinden farklı olunca, arılar nektar sunan çiçekleri daha çabuk öğrendi, ve diğer çiçeklerden hem daha hızlı hem de daha doğru bir şekilde ayırt edebildi. Bu araştırmamızı 2008 yılında Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences dergisinde yayınladık.

 

Back to the list

 

 

Florida scrub-jay (Aphelocoma coerulescens)'lerin yiyecek saklama kararları

 

Florida'da 2005 yılında, Archbold Biological Station'da Dr. Reed Bowman'ın yanında Florida scrub-jay'lerin yiyecek saklama kararlarını araştırdım. Kemirgenlerden kuşlara pek çok hayvan türü yiyecek saklar ve birbirlerinin sakladıkları yiyecekleri çalarlar. Bu yüzden çoğu hayvan sakladıkları yiyecekleri korumak için stratejiler geliştirmistir. Yiyecek kararları bizi hayvan zihni ile ilgili pek çok alanda (nasıl öğrendikleri, hafızaları, karar verme yetenekleri gibi) bilgilendirir. Florida scrub-jay'ler yiyeceklerini sakladıkları yerden çıkardıktan sonra ya yeni bir yere saklarlar ya da yerler. Araştırmam yakındaki grup üyelerinin yiyecekleri yeme ya da saklama kararlarını etkilemediğini gösterdi; çünkü etrafta kuşlar olduğu zaman uzağa uçarak onlardan uzaklaşiyorlar ve yiyeceklerini uzağa saklıyorlar. Fakat habitat özellikleri kararlarını önemli ölçüde etkiliyor. Mesela nemli yerden çıkardıkları yiyeceklerin çoğunu saklamak yerine yemeyi tercih ediyorlar. Araştırmamızı 2011 yılında Ethology dergisinde yayınladık.

 

Back to the list

 

Gillette's checkerspot (Euphydryas gillettii) kelebeklerinin eş bulmaları

Lisansımı California'daki Stanford Üniversitesi, Biyoloji Bölümü'nde tamamladım. Dr. Carol Boggs ile arazi çalışmalarımızı Rocky Mountain Biological Lab Colorado'da yaptık. Bir grup Euphydryas gillettii (Gillette's checkerspot) kelebekleri, 1975 yılında Wyoming'den Colorado'ya araştırma amaçlı bırakılmış. Ben de bu kelebek popülasyonu ile çalıştım. Bu kelebeklerle ilgili daha fazla bilgiyi 2006 yılında yayınlanan Journal of Animal Ecology makalemizde bulabilirsiniz. Lisans tezim için erkek kelebeklerin dişi kelebekleri hangi yöntemlerle bulduğunu araştırdım. Erkek kelebekler ya yüksek bir ağaca konup dişilerin yanlarından uçmasını beklerler, ya da aktif olarak uçarak dişileri ararlar. Tez araştırmalarımın sonucunda erkek kelebeklerin seçtiği yöntemin direkt olarak habitat özellikleri, hava koşulları, ve diğer erkek kelebeklerin yakında bulunması ile ilgili olduğunu buldum. Tez araştırmam Stanford Center for Conservation Biology ve HHMI Undergraduate Research Opportunities bursları tarafından karşılandı.

Back to the list

 

 

Koyunlarin (Ovis aries) sosyal ağları ve grup kararları

Princeton Ekoloji ve Evrim bölümü doktora ilk sınıf öğrencileri her sene Tropik Ekoloji Arazi Araştırmaları dersi alırlar. 2010 senesinde ben ve sınıf arkadaşlarım tez danışmanlarımdan Daniel Rubenstein'in uzun yıllar zebra davranışları ve korunması hakkında araştırma yaptığı Kenya'ya gittik, ve Mpala Araştırma merkezinde konakladık. Dersimizin öğretmenleri arasında Daniel Rubenstein (Princeton), Iain Couzin (Princeton) ve Tanya Berger-Wolf (University of Illinois at Chicago) vardı. Bu dersin bir parçası olarak bazılarımız koyunların sosyal davranışlarını ve grup kararlarını araştırdı. Her sabah, çalıştığımız koyunlara GPS vericileri taktık. Bu GPS verilerini gözlemlerimizle birleştirerek koyun gruplarının hareketlerini, sosyal davranışlarını, ve sosyal ağlarını çalıştık.

Back to the list

 

 

Astrobiyoloji

Lisans üstü araştırmalarımı bitirdikten sonra diğer akademik ilgi alanıma vakit ayırma şansı buldum. Astrobiyoloji "dünyada ve uzayda yaşamın kökenini, evrimini, yaygınlığını ve geleceğini" (astrobiology.nasa.gov) araştıran süper bir bilim alanı. Biz biyologlar tek hücreli canlılardan omurgalılara kadar birçok farklı yaşam türünü çalışırız. Fakat aslında bildiğimiz bütün yaşam türlerinin hepsi birbiri ile bağlantılıdır ve kökleri tek bir canlı türüne dayanır. Astrobiyoloji doğal bilimler ile ilgilenen herkesin ilgisini çekebilecek özelliklere sahiptir; astronomi, kosmoloji, doğa tarihi, gezegen bilimleri, jeoloji, fizik, kimya, ve biyolojinin hepsi astrobiyolojiye katkıda bulunur. 2007-2009 yılları arasında Mountain View, California'daki SETI Institute (Search for Extraterrestrial Intelligence) ve NASA Ames Research Center'da çalışma şansı buldum. Buradaki projelerimden biri 2009 yılında yayınlandı.

Aşağıdaki websitelerinde her zaman astrobiyoloji ile ilgili güzel haberler çıkar:
Astrobiology
NASA Astrobiology
NASA Astrobiology Institute
The Astrobiology Web
Astrobiology Magazine

Back to the list